Z jakimi rodzajami ukąszeń/ użądleń można spotkać się najczęściej, jak sobie z nimi poradzić przy pomocy domowej apteczki, kiedy wezwać pomoc. Jak wygląda pierwsza pomoc przy użądleniach i ukąszeniach? Przed wakacjami temat mocno na czasie. Zapraszam do czytania!
Na jakie użądlenia/ukąszenia jesteśmy narażeni w Polsce?
Na szczęście w naszym kraju nie żyje zbyt wiele jadowitych, niebezpiecznych stworzeń. Zazwyczaj kontakt z nimi wiąże się z wystąpieniem odczynów miejscowych, bólem i chwilowym dyskomfortem.
Komary – potrafią być niezwykle uciążliwe, ale ich ukąszenia nie są groźne. Świąd i miejscowy odczyn zapalny łatwo złagodzić przy pomocy preparatów dostępnych bez recepty. Nawet zwykły pantenol, czy aloes daje sporą ulgę.
Kleszcze – tu bardziej boimy się powikłań, dlatego nie należy ich lekceważyć. Warto do wakacyjnej apteczki dołożyć zestaw do usuwania kleszczy. Zwykła zakrzywiona łopatka doskonale zda egzamin:
Świetnie sprawdzą się też automatyczne pętelki:
Osa, pszczoła, szerszeń – dla większości z nas będzie to bolesne przeżycie. Jednak zwykle kończy się na obrzęku w miejscu użądlenia. Jeśli jednak jesteś uczulony/na to może dojść do silnej reakcji anafilaktycznej a nawet wstrząsu.
Uwaga! Coraz częściej dochodzi do silnych reakcji uczuleniowych u osób, które wcześniej łagodnie przechodziły użądlenia. Dlaczego? Może to być efekt środków chemicznych używanych do ochrony roślin, które są następnie przenoszone przez owady i aplikowane przy okazji użądlenia. Dlatego też warto znać objawy reakcji alergicznej i umieć udzielić pierwszej pomocy.
Sprawdź:
- Kursy pierwszej pomocy w Gdańsku i Trójmieście
- Kursy pierwszej pomocy dla dzieci i młodzieży
- Kursy pierwszej pomocy dla firm
- Pierwsza pomoc w przedszkolu
Reakcja anafilaktyczna czy już wstrząs?
Te pojęcia są używane często zamiennie, choć jest spora różnica. Już wyjaśniam.
reakcja anafilaktyczna to szybko rozpoczynająca się reakcja nadwrażliwości organizmu w odpowiedzi na jakiś czynnik (pokarm, lek lub właśnie użądlenie pszczoły czy osy). Przykład: po użądleniu przez pszczołę dochodzi do silnego obrzęku w miejscu użądlenia plus pojawiają się takie objawy jak: świąd i zaczerwienienie skóry, pokrzywka, obrzęk gardła i języka, chrypka, trudności w oddychaniu. Taki stan może zagrażać życiu.
wstrząs anafilaktyczny to ciężka, szybko rozwijająca się reakcja anafilaktyczna, w przebiegu której dochodzi do obniżenia ciśnienia tętniczego. Mówiąc wprost – pacjent prezentuje objawy jak opisane wyżej plus szybki spadek ciśnienia tętniczego (blada, spocona skóra, zasłabnięcie, utrata przytomności) Jest to bezpośrednie zagrożenie życia.
Przeczytaj:
- Odwracalne przyczyny NZK 4T 4H
- Rytmy serca do defibrylacji i nie do defibrylacji
- Co to jest łańcuch ratunkowy?
- Jak zrobić RKO u dziecka?
- Złota godzina i platynowe minuty w ratownictwie
Pierwsza pomoc przy użądleniach i ukąszeniach
Inaczej stosujemy pierwszą pomoc na różne rodzaje użądleń, ukąszeń i ukłuć. Poniżej opisuję jak udzielić pierwszej pomocy w przypadku tych najczęściej występujących:
Użądlenie komara
Świąd i miejscowy odczyn zapalny łatwo złagodzić przy pomocy preparatów dostępnych bez recepty. Nawet zwykły pantenol, czy aloes daje sporą ulgę.
Reakcja alergiczna na użądlenie komara – co robić?
A czy można mieć alergię na ukłucie komara? Można. Mówimy wtedy o wystąpieniu zespołu Skeeter:
Zespół Skeeter to reakcja alergiczna występująca w miejscu ukłucia i dookoła niego. Jest to swędzący i czasem bolesny obszar zaczerwienienia o średnicy od 2 do 10 cm, czasem towarzyszy temu także stwardnienie skóry w tym obszarze oraz jej podwyższone ucieplenie.
W przypadku reakcji alergicznej zaleca się stosowanie leków przeciwhistaminowych miejscowo lub przyjmowanych drogą doustną. W przypadku silnych odczynów zaleca się także miejscowe preparaty sterydowe.
Anafilaksja przy użądleniu komara
A czy może dochodzić do anafilaksji po ukłuciu komara? Tak może, choć jest to niezwykle rzadkie. I jeśli u pacjenta obserwujemy obrzęk twarzy, języka, pokrzywkę na skórze, czy objawy duszności, należy wezwać pogotowie ratunkowe.
Jak domowymi sposobami zmniejszyć obrzęk po ukłuciu komara?
Przyda się do tego niezastąpiona w kuchni najzwyklejsza soda oczyszczona. 1 łyżkę rozpuścić w pół szklanki wody. Zanurzyć w szklance gaziki i przyłożyć w miejscu obrzęku na 10 – 20 minut. Taki okład można powtarzać 2 razy dziennie.
Na silne odczyny można przygotować pastę z sody. W tym przypadku dolewamy niewielką ilość wody tak aby powstała pasta, którą da się posmarować miejsce wkłucia. pastę zostawiamy na 10 minut a następnie. W przypadku małych dzieci i niemowląt bezpieczniej stosować okłady niż pastę.
Co ciekawe taki sam układ doskonale sprawdzi się w przypadku obrzęku zaczerwienienia a nawet bólu kończyny po szczepieniu ochronnym.
Ukąszenie przez kleszcza
Najważniejsze aby działać spokojnie. Należy jak najszybciej pozbyć się nieproszonego gościa. Celem zawsze jest usunięcie całego owada. Bardzo ważna jest też szybka dezynfekcja. Kleszcza, który wgryzł się w skórę nie należy wyrwać palcami ani zgniatać go.
Co robić po usunięciu kleszcza?
Warto przez kilka dni obserwować miejsce po ukąszeniu. W przypadku pojawienia się odczynu zapalnego, lub innych niepokojących objawów konieczna jest konsultacja z lekarzem.
Jest to jedna z tych sytuacji, gdzie sami możemy udzielić pierwszej pomocy. Nie ma sensu, i szkoda czasu jechać na SOR.
Uwaga! W karetkach pogotowia ratunkowego nie ma zestawu do usuwania kleszczy – w tym przypadku nie będziemy w stanie pomóc.
Osa, pszczoła, szerszeń
Jad owadów błonkoskrzydłych to jeden z najczęstszych alergenów. Wywołuje reakcję alergiczną nawet u kilku-, kilkunastu dorosłych osób na 100. Rodziców małych dzieci uspokajam – dzieci jest zdecydowanie rzadsza.
Jak udzielać pierwszej pomocy przy użądleniu przez osę / pszczołę / szerszenia?
Aby łatwiej było zapamiętać jak działać prawidłowo podzielny tę sytuację na dwie kategorie.
- Nie masz uczulenia na jad pszczeli.
- usuń żądło. Niżej znajdziesz opis i obrazek jak to zrobić!
- Na ból świetnie sprawdzi zimny opatrunek. Może być też okład z lodu. Uwaga! Można użyć do tego opatrunku na oparzenia- jest w niektórych apteczkach. Po wychłodzeniu można zastosować preparaty łagodzące (fenistil , entil) Sprawdzi się też zwykły aloes czy pantenol. W razie większego obrzęku Należy zgłosić się do apteki po leki przeciwhistaminowe.
- Jeśli jednak pojawią się trudności z oddychaniem, zawroty głowy, lub nudności natychmiast wezwij pomoc.
Uwaga! Jeśli u takiej osoby dominują objawy ze strony układu oddechowego powinna ona siedzieć w oczekiwaniu na przyjazd karetki, a jeśli robi je się słabo i jest blada powinna się położyć z nogami uniesionymi do góry.
- Masz uczulenie na jad lub w przeszłości wystąpiła anafilaksja.
W takim przypadku twój lekarz rodzinny powinien wyposażyć się w pakiet przeciw- alergiczny, oraz ampułko- strzykawkę z adrenaliną.
- natychmiast usuń żądło i zastosuj okład z lodu jeżeli to możliwe,
- jak najszybciej zażyj leki (antyhistaminowe, sterydy, rozważ adrenalinę),
- wezwij pomoc i zawsze pozostań w towarzystwie innych osób.
Jak usunąć żądło po użądleniu?
W obu opisanych przypadkach, niezależnie czy masz uczulenie, czy nie, ważne jest prawidłowe usunięcie żądła po użądleniu. Nie łap za jego widoczny koniec (woreczek), ponieważ wyciśniesz pod skórę resztkę jadu. Podważ wystającą część żądła paznokciem, kartą magnetyczną, nożyczkami lub nożykiem i ostrożnie ją usuń. Dla ułatwienia zostawiam również grafikę!
Adrenalina – kiedy ją podawać?
Na koniec pytanie, które pojawia się na każdym szkoleniu. Kiedy podawać adrenalinę?
Jeśli chodzi o ampułko- strzykawkę to sama procedura nie jest trudna, ale najlepiej jeśli lekarz w przychodni lub pielęgniarka pokaże krok po kroku. (Jeśli potrzebujesz pomocy w tym zakresie – daj mi znać przez formularz kontaktowy)
W Polsce dostępne są dwa rodzaje ampułko-strzykawek z adrenaliną:
Na pytanie kiedy jest czas aby podawać adrenalinę ja zawsze odpowiadam – niezależnie czy jesteś pacjentem, czy udzielasz pomocy, a wydaje ci się (na podstawie tego co widzisz, czujesz), że trzeba podać adrenalinę to zrób to. Ja wiem, że podawanie adrenaliny brzmi groźnie (głównie za sprawą filmów) Zapewniam Cię jednak, że podawana domięśniowo i w odpowiednich dawkach jest lekiem bezpiecznym.
Pierwsza pomoc to bardzo przydatna i życiowa wiedza. Szkolenia powinny uczyć właśnie sposobów skutecznego udzielania pierwszej pomocy w codziennych sytuacjach. I właśnie na taki szkolenia Cię zapraszam 😉