Prędzej, czy później każdy będzie musiał stanąć przed wyzwaniem skorzystania z apteczki. Abyś mógł sprostać temu zadaniu i przy okazji sam nie stracił zdrowia przedstawiam kilka praktycznych wskazówek. Co powinna zawierać apteczka pierwszej pomocy w Polsce? Jakie wyposażenie apteczki pierwszej pomocy przyda się najbardziej? Co musi znaleźć się w apteczce turystycznej i samochodowej? Co w apteczce w zakładzie pracy? Opowiem też krótką historię apteczki! Zapraszam!
Apteczka pierwszej pomocy – historia i charakterystyka
Już w czasach starożytnych zauważono, że sprawna pierwsza pomoc pozwala wojownikom na szybki powrót do działań bojowych. Później w czasach napoleońskich gdy udoskonalono techniki udzielania pomocy (triage, tamowanie krwotoków, amputacje) apteczka pierwszej pomocy stała się ważnym wyposażeniem na polu walki. Zwyczajnie chodziło o szybki dostęp do najważniejszych materiałów w czasie udzielania pierwszej pomocy.
Pomimo upływu lat nadal są to słowa klucze przy wyborze lub kompletowaniu apteczki pierwszej pomocy. Jeśli Ty kiedyś staniesz przed takim zadaniem miej te słowa zawsze na uwadze przy podejmowaniu decyzji. Apteczka zapewnia szybki dostęp do najważniejszych materiałów.
Tym samym mamy już gotową prostą definicję apteczki. To pojemnik/torba zawierająca niezbędne wyposażenie do udzielania pierwszej pomocy. To jeszcze dwa słowa odnośnie samego opakowania. Tutaj możliwości jest wiele, jednak niezależnie od wyboru to “opakowanie” musi być trwałe, solidne, dobrze oznakowane:
Apteczka pierwszej pomocy w Polsce – co mówi prawo?
Choć wydaje się to nieprawdopodobne w Polsce nie ma unormowań precyzyjnie określających skład wyposażenia apteczek pierwszej pomocy. Podobnie jak w większości krajów UE skład apteczek określa niemiecka normy DIN. Niestety w praktyce pokutuje to często wyposażeniem niskiej jakości (norma przewiduje co powinno wchodzić w skład, nie zawiera standardu jakościowego)
Jest też druga strona medalu. Brak ścisłych regulacji prawnych pozwala na samodzielne kompletowanie apteczek w zależności od potrzeb. Uważam, że jest to najlepsze rozwiązanie w większości przypadków.
W dalszej części opisuję najpopularniejsze rodzaje apteczek ze względu na przeznaczenie ich użycia.
Jak coś jest do wszystkiego, to jest… wszyscy znamy to powiedzenie. Sprawdza się ono także w przypadku wyposażenia apteczki. Warto natomiast opisać elementy, które powinny znaleźć się na wyposażeniu każdej apteczki pierwszej pomocy.
Podstawowe wyposażenie apteczki pierwszej pomocy okiem ratownika!
Jak coś jest do wszystkiego to jest…wszyscy to znamy. Gdyby jednak pokusić się o stworzenie podstawowej apteczki pierwszej pomocy. Będę bazował tu głównie na swoich doświadczeniach oraz myśli przewodniej, o której pisałem wcześniej, a więc: Apteczka pierwszej pomocy powinna zapewnić szybki dostęp do najważniejszych materiałów. Co powinna zawierać apteczka pierwszej pomocy zdaniem ratownika medycznego?
Opakowanie
Można je spokojnie kupić osobno. Bardzo dobrze sprawdzają się wykonane z cordury. Są wytrzymałe- wiele zniosą. Zamiast szukać opakowań wodoodpornych, lepiej włożyć całość do worka lub specjalnego pokrowca:
Rękawiczki
Absolutny must have. Oczywiste? No to zobaczymy.
Na rynku dostępne są różne modele rękawiczek (lateksowe, nitrylowe, winylowe, foliowe). Jeśli nie masz alergii na żaden z tych materiałów to najlepiej do apteczki pierwszej pomocy wybrać nitrylowe.
W przypadku rękawiczek także ich rozmiar ma ogromne znaczenie. Jeśli z apteczki będą korzystały różne osoby to najlepiej włożyć rękawiczki w rozmiarze “L” Nie ma nic gorszego niż próba włożenia rękawiczki, która jest za mała na naszą dłoń!
Nożyczki
Przydadzą się w sytuacji gdy trzeba szybko rozciąć elementy garderoby pacjenta. Szczególnie podczas wykonywania opatrunków lub RKO (resuscytacji krążeniowo oddechowej).
No i nie ma nic gorszego jak odrywanie kawałków plastra przy pomocy własnych zębów 😉
Wiele gotowych apteczek ma nożyczki przypominające raczej te szkolne niż ratownicze. Aby nie było wątpliwości wrzucam fotkę:
Mają one tępy koniec więc nie skaleczymy pacjenta przy cięciu odzieży. Dają sobie radę z cięciem nawet puchowej kurtki czy odzieży roboczej.
Materiały opatrunkowe – gazy chłonne
Najlepiej w dużych rozmiarach. Jak będzie trzeba mniejszych to są nożyczki do cięcia;) Małe gazy nie zdają egzaminu przy tamowaniu dużych krwawień:
Bandaże
Tutaj mamy dwa rodzaje do wyboru. Elastyczne i dziane:
Mając na względzie praktyczne działanie w różnych przypadkach (rany, oparzenia, złamania), oraz ograniczone miejsce w apteczce, zdecydowanie bardziej przydatny jest elastyczny. Więcej piszę o tym przy wpisie o ranach i krwawieniach. Ich największą zaletą jest możliwość wykonania silnego ucisku w przypadku dużych krwawień zewnętrznych.
Plaster na rolce
Z jego pomocą można udzielić pomocy człowiekowi, załatać cieknące naczynie, zabezpieczyć uszkodzony przewód, a nawet uciszycie dziecko 😉 Normalnie trzeba go mieć w apteczce.
Jedna uwaga. Przezroczysty plaster (wygląda jak taśma klejąca) nie nadaje się, lepszy jest z grubej włókniny -biały lub tak zwany skórny plaster brązowy:
Trzeba tutaj dołożyć 2 zł do rolki, ale warto!
Plasterki na rany
Pełna dowolność. Decyduje przeznaczenie apteczki. Na przykład jeśli pacjentem często będzie dziecko to trzeba mieć ich dużo – najlepiej kolorowych:
Płyn do dezynfekcji
Uwaga! Woda utleniona się nie nadaje do dezynfekcji ran. Ma skromne działanie antyseptyczne a na dodatek wysusza ranę, i utrudnia gojenie.
Podobnie gaziki alkoholowe (choć napis na opakowaniu głosi “do dezynfekcji”) nie nadają się do dezynfekcji ran. Można nimi dezynfekować nieuszkodzoną skórę, na przykład przed iniekcjami.
Świetnie sprawdzi się popularny preparat Octenisept. Na rynku istnieją tańsze jego odpowiedniki.
Folia termiczna (koc termiczny, folia NRC)
Jest trochę przereklamowana, ale nie waży niewiele i warto ją spakować. Najważniejsze to pamiętać aby przykryć w odpowiedni sposób pacjenta przy użyciu folii NRC. Sama folia jeszcze nikogo nie uratowała. Przydatna szczególnie w przypadku hipotermii.
Maseczka do wentylacji
Pomimo, że nie zaleca się już wykonywania wentylacji metodą usta -usta to warto mieć ją ze sobą. Jedna uwaga. Jeśli już kupiliśmy maseczkę to zanim włożymy ja do apteczki warto otworzyć, zobaczyć jak wygląda i przećwiczyć “na sucho” wkładanie jej do ust. Robienie tego po raz pierwszy w sytuacji nagłego zatrzymania krążenia może być trudne, bo działa na nas duży stres. Dobrze jest zapoznać się z tym wcześniej!
Jeśli masz pytania odnośnie apteczki pierwszej pomocy, potrzebujesz porady w tym zakresie to napisz do mnie w formularzu kontaktowym. Chętnie pomogę.
Przeczytaj:
Co powinna zawierać apteczka turystyczna?
Ze względu na trwające wakacje warto przyjrzeć się jej bliżej. Uważam, że niezależnie od intensywności wakacyjnych wypraw warto przygotować i zabrać ze sobą taką apteczkę. Skuteczna pierwsza pomoc w połączeniu z odpowiednio przygotowaną apteczką może uratować życie, ale docenisz ją równie mocno, gdy w czasie wyprawy pojawią się odciski lub ugryzie Cię kleszcz. Dla przypomnienia, pisałem chwilę temu o pierwszej pomocy przy użądleniach i ukąszeniach.
Tu także będzie trochę subiektywnie. W moim wydaniu wycieczka to często podróż w miejsca, gdzie dostęp do punktów z pierwszą pomocą (szpital, przychodnia, apteka) jest trudny lub wymaga czasu więcej czasu. Dlatego moja apteczka turystyczna zawiera wszystkie elementy wymienione powyżej plus:
- wodoodporny pokrowiec (na cały plecak, chroni też apteczkę)
- odblaski – forma dowolna
- latarkę – mała, dobrze jeśli wytrzyma trochę wilgoci
- opatrunek na oparzenia – bardzo polecam, Świetnie sprawdzi się w przypadku oparzeń od ognia. Używałem go też w przypadku oparzenia powstałego podczas zabawy na zjeżdżalni, oparzenia od pokrzyw. Sprawdzi się też w przypadku oparzeń słonecznych. Wystarczy go ścisnąć i wyciekający żel nanieść na oparzoną skórę
- plastry zbliżające brzegi rany- tak zwane “stripy” Potrzeba do tego trochę precyzji ale warto je mieć. Znakomicie sprawdzą się do zamykania skaleczeń jako alternatywa dla szycia rany.
- plastry na odciski. Nic tak nie psuje wypoczynku jak bąble na stopach
- plastry wodoodporne
- kompres chłodzący na stłuczenia
- sprzęt do wyciągania kleszczy – koniecznie wcześniej wypróbować “na sucho”
- chusta trójkątna – ten kawałek materiału ma wiele zastosowań
- leki – według uznania (każdy wie czego może się spodziewać po swoim organizmie) Ja zabieram przeciwbólowe, na biegunkę, przeciwalergiczne. Z racji wykonywanego zawodu wkładam też ampułkostrzykawkę z adrenaliną
Możesz dowolnie modyfikować sprzęt w apteczce. Najważniejsze jest abyś znał jej zawartość i zaglądał tam od czasu do czasu, nawet jeśli nie była używana. Nic tak nie komplikuje udzielania pierwszej pomocy jak niesprawny lub niekompletny sprzęt.
Przeczytaj:
- Pozycja boczna bezpieczna krok po kroku
- Pierwsza pomoc przy zadławieniu dziecka
- Schemat ABCDE w ratownictwie medycznym
- Złota godzina i platynowe minuty w ratownictwie medycznym
Co powinna zawierać apteczka samochodowa?
Tutaj mamy bardzo dziwny paradoks. Nie ma obowiązku posiadania apteczki pierwszej pomocy w naszym kraju. Jest jednak obowiązek udzielania pierwszej pomocy. A tak się składa, że zdarzenia drogowe to właśnie jedne z najczęstszych sytuacji gdzie świadkowie zdarzenia udzielają pierwszej pomocy.
Warto też pamiętać, że w innych krajach obowiązek apteczki w autach jest i jej brak grozi mandatem.
Ze względu na niską jakość materiałów w komercyjnych apteczkach polecam samodzielnie złożyć sobie taką apteczkę do auta.
Oprócz podstawowego wyposażenia opisanego wyżej warto tam dołożyć:
- dodatkowe materiały opatrunkowe na wypadek większej liczby poszkodowanych
- kamizelkę odblaskową, dodatkowe odblaski
- nóż do cięcia pasów lub porządne nożyczki ratownicze
- latarkę, chemiczne źródła światła
Co powinna zawierać apteczka w zakładzie pracy
Podobnie jak w przypadku apteczki samochodowej polskie prawo nie określa co masie w niej znaleźć. Tutaj znowu można posłuży normą DIN 13157, lub samemu przygotować taki zestaw.
Inny zapis nakazuje aby pracodawca zapewnił środki do udzielenia pierwszej pomocy, oraz wyznaczył osoby do udzielania pierwszej pomocy i zapewnił im przeszkolenie. Jednym słowem apteczka w zakładzie pracy musi być, a ludzie powinni wiedzieć jak jej prawidłowo użyć. Tyle w teorii 😉 A teraz jak to zrobić w praktyce aby działało.
- apteczki pierwszej pomocy należy wyposażyć adekwatnie do specyfiki wykonywanej pracy i zagrożeń- to absolutnie kluczowe.
- rozmieszczenie apteczek i ich ilość musi gwarantować szybki dostęp do apteczki w przypadku konieczności udzielania pierwszej pomocy.
Wyposażenie apteczki pierwszej pomocy – podsumowanie
Pamiętaj, że niezależnie od tego jak dobrą masz apteczkę pierwszej pomocy to od Ciebie zależy czy będziesz potrafił jej użyć. Praktyka czyni mistrza, a okazji do udzielania pomocy nie brakuje.
Jeśli potrzebujesz profesjonalnego treningu ze sprzętem to zapraszam do kontaktu.
Doradzam też w kwestii doboru sprzętu w placówkach publicznych, firmach, zakładach pracy i szkołach.
Jeśli ten materiał był dla Ciebie wartościowy to proszę podziel się swoja opinią. jest wiele osób, które w sieci szukają praktycznych wskazówek dotyczących udzielania pierwszej pomocy. Wspólnie możemy im to ułatwić. Zostaw mi pozytywną opinię w Google!