Omdlenie to jedno z najczęstszych zdarzeń medycznych wymagających udzielania pierwszej pomocy. Może nigdy nie będziesz świadkiem nagłego zatrzymania krążenia (NZK), ale omdlenie zobaczysz nie jeden raz. Warto wiedzieć jak skutecznie udzielać pierwszej pomocy przy omdleniu! Przeczytaj i przekonaj się, że to nie musi być trudne.
Czym jest omdlenie?
Najprościej mówiąc -jest to krótkotrwała utrata przytomności. Omdlenie pojawia się nagle i ma gwałtowny przebieg. Scenariusz omdlenia jest zwykle następujący. Pacjent osuwa się na ziemię, a gdy staramy się go obudzić to nie reaguje na bodźce. Oczy ma zamknięte. Jeśli nie byłeś/aś świadkiem takiego zdarzenia to z pewnością kojarzysz je z na przykład z filmu. Typowy kinowy przykład to facet na porodówce, który “pada jak długi” gdy żona zaczyna rodzić 😉
Spokojnie – ten stan trwa krótko (kilkadziesiąt sekund) i ustępuje samoistnie. Przyczyną omdlenia jest krótkotrwałe niedotlenienie mózgu. W prostym języku- mózg nie otrzymuje dostatecznej ilości krwi (zwykle przez niskie ciśnienie tętnicze) Z powodu braku surowców “wyłącza się” na chwilę. Gdy pacjent osuwa się na ziemię, ciśnienie tętnicze wyrównuje się, mózg ponownie ma paliwo i zaczyna pracować. Pacjent otwiera oczy.
Zasłabnięcie czy omdlenie?
Potocznie te dwa terminy używane są zamiennie choć oznaczają inny stan pacjenta.
Zasłabnięcie to inaczej stan przed omdleniem. W tym przypadku pacjent nie traci przytomności. Ma otwarte oczy i jest z nim logiczny kontakt. Może zgłaszać osłabienie, spadek sił, zawroty głowy, mroczki przed oczami, kołatanie serca, zimne poty lub odwrotnie- fale gorąca.
Jeśli nie pierwsza pomoc nie zostanie udzielona to zasłabnięcie może prowadzić do omdlenia. Jeśli widzisz taką osobę to podejdź i zaproponuj aby usiadła. Może też się położyć. chwyć nogi poszkodowanego i unieś je lekko do góry. W tej pozycji pozwól mu odpocząć. Objawy powinny ustępować same po kilku minutach. Jeśli tak się nie dzieje lub jest gorzej to należy wezwać pomoc.
Uwaga! jeśli po leżeniu z nogami w górze nasz pacjent czuje się lepiej i chce wstać to pionizujemy go stopniowo. Najpierw powinien chwile posiedzieć a dopiero potem spróbować wstać.
A teraz wracamy do naszego omdlenia 😉
Przyczyny omdlenia
Najczęściej to efekt chwilowego spadku ciśnienia- gwałtowna zmiana pozycji ciała. Typowe wezwanie karetki do kościoła na mszę. “Starsza Pani klęczała a później wstała i gwałtownie upadła”
Chyba każdy z nas doświadczył chwilowego zawrotu głowy i mroczków przy próbie szybkiego wstawania.
Pozostałe przyczyny to:
- odwodnienie
- wysiłek fizyczny
- zaburzenia rytmu serca
- silny ból
- stres i reakcja emocjonalna
Nie bez znaczenia są też czynniki zewnętrzne jak wysoka temperatura, duszne pomieszczenia, ścisk.
Jak udzielać pierwszej pomocy przy omdleniach?
Jeśli widzisz u człowieka typowe objawy zwiastujące omdlenie- działaj. Szybka pierwsza pomoc pozwoli uniknąć dodatkowych powikłań. Złap pacjenta i pozwól mu się osunąć na ziemię. Jeśli uda Ci się zaoszczędzić pacjentowi upadku to masz dodatkowy plus za szybką reakcję, a Twój pacjent uniknie urazu głowy -brawo Ty 🙂 Pierwsza pomoc na medal. Gdy poszkodowany już leży to postępuj zgodnie ze schematem ABC. Dla ułatwienia, ponownie podrzucam grafikę:
Najważniejsze w udzielaniu pierwszej w omdleniu pomocy jest ocena oddechu. To pozwoli na dalsze prawidłowe działanie!
- Udrożnij drogi oddechowe i oceń oddech przez 10 sekund.
- Jeśli oddech jest obecny wykonaj pozycję bezpieczną (boczną).
- Jeśli pacjent nie oddycha to doszło do nagłego zatrzymania krążenia (NZK) Należy niezwłocznie wezwać pomoc, rozpocząć uciski klatki piersiowej i pomyśleć czy w pobliżu jest dostęp do AED.
- Jeśli przy upadku doszło do urazu głowy to powiedz o tym ratownikom medycznym – to dla nas cenna informacja!
Częstą praktyką stosowaną w omdleniu jest unoszenie nóg pacjenta do góry. Czasem stosuje się tzw. pozycję czterokończynową (podnosi się do góry ręce i nogi poszkodowanego) Ja uważam, że najprościej i najbezpieczniej dla pacjenta będzie gdy położymy go na boku i udrażniamy drogi oddechowe. Udzielanie pomocy powinno być proste i praktyczne.
Warto też zadbać o termikę poszkodowanego (hipotermia / przegrzanie)
Objawy powinny ustępować samoistnie w ciągu kilku minut. Jeśli pacjent nie odzyskuje przytomności należy wezwać pomoc -999/112!
Czego nie robić przy wystąpieniu omdlenia?
Nie panikować 😉 Omdlenie jest formą naturalnej reakcji na niekorzystne warunki dla organizmu (spadek ciśnienia tętniczego)
Pierwsza pomoc też nie jest skomplikowana, i wszystko zwykle kończy się na strachu.
Wciąż jednak powtarzane są takie nieprawidłowe zachowania w ramach pierwszej pomocy:
- poklepywanie po twarzy
- polewanie wodą
- sole trzeźwiące
Pierwsza pomoc zwykle nie jest skomplikowana gdy tylko skupimy się na łatwych, praktycznych czynnościach jak te, opisane powyżej.
Jeśli ten wpis był dla Ciebie przydatny to podziel się opinią. Będzie mi miło -https://g.page/r/CWK7lb-cOGyQEBM/review
UWAGA! Jeśli chcesz utrwalić sobie wiedzę o omdleniu to koniecznie zajrzyj do nowej zakładki “Historie” Znajdziesz tam porywające opisy prawdziwych zdarzeń z mojej pracy w karetce. Zapraszam!
Przeczytaj inne wpisy:
- 4h i 4t oraz odwracalne przyczyny NZK
- Ogniwa łańcucha przeżycia
- Jak wygląda pierwsza pomoc dla przedszkolaków?
- Rytmy do defibrylacji nie do defibrylacji
- Jak wykonać RKO u dzieci?
- RKO u niemowlaka i noworodka
- Zadławienie u dziecka
- Zadławienie u niemowlaka
- Złota godzina w ratownictwie medycznym
Po praktykę zapraszam na szkolenie! Wybierz, które interesuje Cię najbardziej:
Kursy pierwszej pomocy w Gdańsku
Indywidualne kursy pierwszej pomocy w Gdańsku
Kursy pierwszej pomocy dla szkół w Gdańsku
Bardzo Dziękuję. Omdlenia i zasłabnięcia szczególnie w lecie są często spotykane
Tak, to prawda! Uświadamianie jest bardzo ważne. Dziękuję za komentarz!