Defibrylacja to najskuteczniejsza metoda udzielania pomocy w przypadku nagłego zatrzymania krążenia (NZK), ale czy zawsze można użyć defibrylatora? Jaki musi być rytm? Jakie są rytmy do defibrylacji, a jakie nie do defibrylacji? Czy automatyczny defibrylator zewnętrzny należy za każdym razem dostarczyć na miejsce zdarzenia? Zapraszam do czytania !
Co to jest defibrylacja?
Najprościej i dosłownie to działanie mające na celu odwrócenie fibrylacji. Czym jest więc owa fibrylacja? Jest to inaczej migotanie komór, a więc stan gdzie komory naszego serca zamiast bić miarowo i pompować krew, zaczynają szaleć- biją szybko i nieregularnie. Serce nie jest w stanie pracować prawidłowo, dochodzi do zatrzymania krążenia. Defibrylacja ma odwrócić zatrzymanie krążenia. W pierwszej pomocy defibrylacja odgrywa ogromną rolę. Jest to czynność, która może uratować życie. Warto wspomnieć, że defibrylację mogą wykonać świadkowie zdarzenia w ramach pierwszej pomocy, jeszcze przed przyjazdem karetki!
Rytmy defibrylacyjne, czyli jakie?
Rytmy do defibrylacji to te, w których mamy szansę przywrócić prawidłowe bicie serca przez zastosowanie defibrylatora. Te rytmy po prostu dobrze reagują na przepuszczanie prądu elektrycznego przez klatkę piersiową-defibrylację. Pierwsza pomoc z użyciem AED jest tu bardzo skuteczna.
Rytmy do defibrylacji to:
Migotanie komór (ventricular fibrillation) VF:
Częstoskurcz komorowy (ventricular tachycardia) VT:
Gdy o tym myślę przychodzi mi do głowy anegdota. Jaki jest najprostszy sposób na zrestartowanie urządzenia, które odmawia posłuszeństwa? Wyłączyć zasilanie, a następnie włączyć ponownie. Tak właśnie można myśleć o działaniu defibrylacji w tych rytmach!
Jakie są rytmy niedefibrylacyjne?
Przez analogię – to te rytmy, gdzie nie osiągniemy powrotu prawidłowego zapisu pracy serca wykonując defibrylację. W tych przypadkach udzielając pierwszej pomocy musimy skupić się na innych czynnościach ratujących jak uciski klatki piersiowej
Jakie rytmy serca nie nadają się do defibrylacji:
Asystolia
Asystolia – najbardziej popularny rytm dzięki filmom i serialom o pierwszej pomocy 😉 Szkoda tylko, że tam zawsze jest pokazana defibrylacja co jest błędnym przekazem.
PEA
Drugi rytm nie do defibrylacji, to tzw. aktywność elektryczna bez tętna (pulseless electrical activity) PEA. Jak podpowiada nazwa na monitorze widać zapis elektryczny pracy serca, ale serce się nie kurczy- nie działa.
W jakich sytuacjach stosujemy defibrylację?
Defibrylację stosujemy zawsze gdy jest wskazanie, a więc w rytmach do defibrylacji 🙂 Oczywiście świadkowie zdarzenia nie mają możliwości rozpoznania jaki jest rytm, który wywołał nagłe zatrzymanie krążenia u pacjenta. Na szczęście to nie jest przeszkoda w udzielaniu pomocy. Od czasu gdy mamy dostęp do AED – urządzenie zrobi to za nas samo. Po rozpoznaniu rytmu AED zaleci defibrylację lub ratowanie bez defibrylacji.
Największą szansę na defibrylację mamy u pacjentów dorosłych, którzy doznali nagłego zatrzymania krążenia(NZK) Pierwsza pomoc z użyciem defibrylatora jest tu bardzo skuteczna. Możemy uratować życie przed przyjazdem karetki.
Warto też podkreślić, że defibrylację można zastosować u każdego pacjenta. Niezależnie od przyczyny, która wywołała NZK (uraz, zawał, zatrucie itd)
Kiedy nie wolno stosować defibrylacji?
Przede wszystkim gdy u pacjenta nie doszło do nagłego zatrzymania krążenia. Aby móc prawidłowo udzielać pierwszej pomocy należy najpierw zbadać pacjenta. Najłatwiej zrobić to stosując prosty schemat ABC, opisywałem go w artykule: Schemat i ocena ABCDE w pierwszej pomocy.
Gdy już mamy potwierdzone NZK należy ocenić rytm. W przypadku pierwszej pomocy z udziałem świadków zdarzenia służy do tego AED. Nie ma obawy, że urządzenie wykona wyładowanie jeśli będzie to rytm niedefibrylacyjny. Ocena rytmu jest tu w pełni automatyczna.
Druga kwestia to względy bezpieczeństwa. Współczesne defibrylatory medyczne oraz AED można bezpiecznie stosować nawet w trudnych warunkach (deszcz, śnieg, wilgotne podłoże) Dodatkowo zastosowanie dużych samoprzylepnych elektrod dodatkowo zwiększa to bezpieczeństwo.
Tym niemniej warto zachować ostrożność. Nie należy defibrylować w przypadku gdy cały sprzęt, pacjent i ratownicy są mokrzy oraz gdy pacjent jest w wodzie.
Warto przeczytać:
- Zasada 4t i 4h oraz odwracalne przyczyny zatrzymania krążenia NZK
- Czym jest łańcuch przeżycia i jakie ma ogniwa?
- Jak wygląda pozycja bezpieczna i kiedy ją stosować?
- Algorytm RKO u dzieci
- RKO u niemowlaków i noworodków
- Złota godzina i platynowe minuty w ratownictwie medycznym
- Przyczyny i objawy zadławienia u dzieci
- Zadławienie u niemowlaka
- Pierwsza pomoc przy zatruciu czadem