Udar mózgu to nagłe przerwanie dopływu krwi do części mózgu. Szacuje się, że w Polsce dochodzi do blisko 90 tysięcy udarów mózgu rocznie.
Gdy dojdzie do niedokrwienia mózgu każda minuta jest jest dosłownie na wagę złota. Dlatego tak ważne jest, aby umieć rozpoznać pierwsze objawy udaru, reagować i udzielać pierwszej pomocy.
Zapraszam do czytania!
Jak rozpoznać udar mózgu?
Powiem wprost – najlepiej zrobić to jak najszybciej. W mojej praktyce pracy w pogotowiu wielokrotnie spotkałem się z sytuacjami gdzie pacjenci przegapili pierwsze objawy lub jest zbagatelizowali. niestety zawsze kończy się to mniejszą szansą na skuteczne leczenie. Tak ! Udar mózgu możemy wyleczyć całkowicie, to znaczy doprowadzić do cofnięcia się wszystkich zmian jakie wywołał. Aby było to możliwe kluczowa jest reakcja świadków zdarzenia.
Aby szybko rozpoznać udar, warto zapamiętać akronim FAST
Pozwala on zapamiętać na co zwrócić uwagę i jak badać pacjenta z udarem mózgu. Oto rozwinięcie tego akronimu:
- Face – twarz: Czy twarz jest asymetryczna? Czy jeden kącik ust jest opadnięty? Poproś pacjenta aby mocno się uśmiechnął. Charakterystyczny grymas podczas próby uśmiechu łatwo zauważyć.
- Arms – ręce: Czy jedna z rąk jest słabsza? Czy osoba ma trudności z podniesieniem ręki?Wykonaj test uścisku dłoni. Podaj obie swoje dłonie pacjentowi. Poproś aby je chwycił i spróbował uścisnąć (tak jak przy powitaniu)
- Speech – mowa: Czy mowa jest niezrozumiała, bełkotliwa? Czy osoba ma trudności ze znalezieniem odpowiednich słów? Wszelkiego rodzaju nieprawidłowości w mówieniu zawsze powinny budzić niepokój
- Time – czas: Każda minuta ma znaczenie! Jeśli zaobserwujesz którykolwiek z tych objawów, natychmiast wezwij pomoc -999/112 Nie podejmuj samodzielnej próby transportu pacjenta z objawami udaru mózgu (nie każdy szpital ma oddział leczenia udarów)
Podsumowując – najczęstsze objawy udaru mózgu to:
- krótkotrwała utrata przytomności
- paraliż lub osłabienie jednej strony ciała
- bełkotliwa mowa, brak orientacji w czasie i miejscu, nierozpoznawanie najbliższych
- zaburzenia równowagi
- zaburzenia widzenia
- ból głowy (często określany przez pacjentów jako najsilniejszy ból głowy w życiu)
Czy objawy udaru mózgu mogą same ustąpić?
Tak się czasem zdarza, i to jest bardzo niebezpieczna sytuacja!
Tak naprawdę jest to dość częsta sytuacja. Nazywamy to przemijającym atakiem niedokrwienia mózgu (transient ischemic attack – TIA). W takim przypadku również dochodzi do udaru mózgu. Pojawiają się opisane powyżej objawy, które po kilkunastu minutach się cofają się całkowicie.
Co robi wtedy pacjent? A no nic nie robi. Zwala to wszystko na pogodę i żyje sobie dalej. Prędzej czy później u tego pacjenta dojdzie jednak do udaru mózgu. Dlatego w takiej sytuacji należy niezwłocznie zgłosić się na oddział ratunkowy w celu dalszej diagnostyki.
Udar mózgu – pierwsza pomoc
- Nie panikuj. Objawy, które zobaczysz z pewnością zrobią na tobie spore wrażenie, szczególnie jeśli sprawa będzie dotyczyć osób bliskich.
- Wezwij pomoc. Zadzwoń na numer alarmowy 999/112 i przekaż najważniejsze informacje. Jeśli chcesz dowiedzieć się jak szybko i skutecznie wezwać pomoc i prowadzić rozmowę z dyspozytorem to wszystkie wskazówki znajdziesz w tutaj: Rozmowa z dyspozytorem numeru alarmowego.
- osoba przytomna, która spełnia nasze polecenia może zająć wygodną dla siebie pozycję – nie musi być to pozycja leżąca. Jeśli pacjent nie chce się położyć to nie należy go zmuszać. Powinien natomiast ograniczyć wysiłek fizyczny
- osobę nieprzytomną, lub z ograniczonym kontaktem należy zawsze ułożyć w pozycji bocznej bezpiecznej.
- sprawdzaj czy stan pacjenta się nie pogarsza (czy oddycha prawidłowo i jaki jest z nim kontakt)
- NIE podawaj żadnych leków
- jeśli obserwujesz u siebie niepokojące obawy koniecznie szukaj pomocy, lub samodzielnie zadzwoń na numer alarmowy (w przypadku trudności w mówieniu możesz skorzystać z aplikacji alarmowej “Alarm 112” Jest ona darmowa
Co jeszcze warto zrobić gdy czekasz na karetkę?
Ze względu na to, że liczy się każda minuta i trzeba jak najszybciej przewieźć pacjenta do szpitala,
dla ratowników bardzo ważne będą następujące informacje:
- czas ostatniego posiłku
- choroby
- leki, które przyjmuje pacjent, szczególnie leki rozrzedzające krew
- alergie na leki
- telefon do rodziny lub kogoś bliskiego
- U osób starszych, bądź przewlekle chorych bardzo dobrze sprawdza się kartka ICE. Taką kartę warto mieć i najlepiej umieścić ją w lodówce
Zapraszam do zapoznania się z moją ofertą: kurs pierwszej pomocy Trójmiasto!
Podsumowanie
Na koniec jeszcze raz warto podkreślić, że o końcowym wyniku leczenia udaru zdecyduje czas od wystąpienia pierwszych objawów. Rozwój leczenia udaru mózgu pozwala na uzyskanie coraz lepszych efektów dla pacjenta. Jednak w dalszym ciągu tak zwane okno terapeutyczne pozostaje dość krótkie.
Ponadto udowodniono, że im szybciej pacjent trafi do szpitala od momentu wystąpienia pierwszych objawów, tym większe są szanse na całkowity powrót do zdrowia. Dlatego jeśli występują objawy opisane powyżej to niezwłocznie wezwij pomoc. Pamiętaj – czas to mózg.
Aby łatwiej było Ci zapamiętać i rozpoznać najczęstsze objawy udaru mózgu umieszczam Ci grafikę z akronimem FAST:
Zajrzyj po więcej: